ROZDZIAŁ 4

Zrównoważone miasta i społeczności

Uczynienie miast bezpiecznymi i zrównoważonymi wymaga zagwarantowania dostępności mieszkań, które są nie tylko bezpieczne, ale również cenowo dostępne, a także modernizacji terenów slumsowych. Kluczowym elementem jest również rozwój efektywnego transportu publicznego, tworzenie przestrzeni zielonych dla społeczności oraz ulepszanie procesów planowania i zarządzania miastami w sposób umożliwiający szerokie uczestnictwo i promujący integrację społeczną.

Zrównoważone miasto zmniejsza wpływ na środowisko poprzez swoje działania i promuje zrównoważone wzorce konsumpcji i produkcji zgodnie z własnymi warunkami terytorialnymi, geograficznymi, społecznymi, gospodarczymi i kulturowymi. Jest to miasto odporne na skutki zmian klimatycznych, zmniejszające podatność jego mieszkańców na zagrożenia. Idealne zrównoważone miasto to takie, które jest samowystarczalne energetycznie, zarządza odpadami w celu produkcji energii, ma bardziej zrównoważony transport, utrzymuje tereny zielone oraz prawidłowo zarządza i wykorzystuje swoje zasoby naturalne. Byłoby to miasto zbudowane na zasadach ekologii, edukacji i równości.

Zrównoważona społeczność bierze pod uwagę i zaspokaja wiele ludzkich potrzeb, a nie tylko jedną, wykluczając wszystkie inne. Jest to miejsce, w którym ludzie z różnych środowisk i perspektyw czują się mile widziani i bezpieczni, gdzie każda grupa ma miejsce przy stole decyzyjnym i gdzie dobrobyt jest wspólny. Przyjmuje długoterminową perspektywę – koncentrując się na przewidywaniu i dostosowywaniu się do zmian zarówno w teraźniejszości, jak i przyszłości. Zrównoważona społeczność zarządza swoim kapitałem ludzkim, naturalnym i finansowym, aby zaspokoić bieżące potrzeby, zapewniając jednocześnie dostępność odpowiednich zasobów dla przyszłych pokoleń.

SDG 11 – Zrównoważone miasta i społeczności dotyczy uczynienia miast i osiedli ludzkich integracyjnymi, bezpiecznymi, odpornymi i zrównoważonymi. Obecnie ponad połowa światowej populacji mieszka w miastach. Szacuje się, że do 2050 r. 7 na 10 osób będzie mieszkać na obszarach miejskich. Miasta są motorem wzrostu gospodarczego i generują ponad 80 procent światowego PKB. Odpowiadają one jednak również za ponad 70 procent globalnej emisji gazów cieplarnianych. Dobrze zaplanowany i zarządzany rozwój miast może być zrównoważony i generować dobrobyt sprzyjający włączeniu społecznemu. Głębokie nierówności ujawnione przez pandemię COVID-19 i inne kryzysy kaskadowe podkreślają znaczenie zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich. Wzmocnienie gotowości i odporności miast ma kluczowe znaczenie w reagowaniu na przyszłe kryzysy.

Kluczowe koncepcje

SDG 11, Zrównoważone miasta i społecznościpodkreśla rolę obszarów miejskich jako centrów aktywności gospodarczej, społecznej i ekologicznej. Dąży on do stworzenia miast i osiedli, które są otwarte dla wszystkich, bezpieczne, odporne na kryzysy i zrównoważone pod względem środowiskowym, gwarantując przy tym wysoki standard życia dla ich mieszkańców. Realizacja tego celu wymaga wdrożenia szeregu strategicznych koncepcji, takich jak efektywne planowanie przestrzenne, dostępne cenowo mieszkania, zrównoważony transport, ochrona środowiska, integracja społeczna oraz budowanie odporności miast. Integracja tych elementów w strategie miejskie i podejmowanie działań ukierunkowanych pozwala zmierzać do spełnienia wymogów SDG 11, kreując miasta, które są równocześnie prosperujące, sprawiedliwe i ekologiczne.

Planowanie i projektowanie urbanistyczne
Opracowywanie i wdrażanie kompleksowych planów i projektów urbanistycznych, które promują zrównoważony rozwój, efektywne wykorzystanie gruntów i rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu.

Dostępne mieszkalnictwo
Zapewnienie dostępu do bezpiecznych, przystępnych cenowo i odpowiednich mieszkań dla wszystkich, w szczególności dla słabszych grup społecznych.

Zrównoważony transport
Promowanie dostępnych, wydajnych i zrównoważonych systemów transportowych, w tym transportu publicznego, infrastruktury rowerowej i przyjaznych dla pieszych środowisk miejskich.

Zrównoważony rozwój środowiskowy
Włączenie kwestii środowiskowych do rozwoju miast poprzez promowanie terenów zielonych, zmniejszenie zanieczyszczenia, zarządzanie odpadami i przyjęcie zrównoważonych praktyk zarządzania zasobami.

Zarządzanie inkluzywne i partycypacyjne
Proces, który zakłada aktywne włączenie społeczności lokalnych oraz różnych interesariuszy w podejmowanie decyzji. Skupia się na wspieraniu planowania z udziałem obywateli oraz na zapewnieniu, że zarządzanie miastem jest transparentne i odpowiada przed mieszkańcami za swoje działania.

Odporność i ograniczanie ryzyka klęsk żywiołowych
Budowanie odpornych miast i społeczności, które są przygotowane na klęski żywiołowe i skutki zmian klimatu, w tym solidną infrastrukturę, systemy wczesnego ostrzegania i skuteczne mechanizmy reagowania na katastrofy.

Aby osiągnąć SDG 11, Zrównoważone miasta i społeczności można podjąć różne działania:

Polityka i regulacje: Rządy mogą opracować i egzekwować politykę i przepisy, które wspierają zrównoważony rozwój obszarów miejskich, przystępne cenowo budownictwo mieszkaniowe i zrównoważone systemy transportowe.
Rozwój infrastruktury: Należy inwestować w budowę i modernizację infrastruktury, w tym sieci transportowych, energooszczędnych budynków i terenów zielonych.
Zaangażowanie społeczności: Zaangażowanie społeczności i interesariuszy w procesy planowania i podejmowania decyzji sprzyja poczuciu odpowiedzialności i zapewnia, że inicjatywy rozwojowe spełniają lokalne potrzeby i aspiracje.
Budowanie wiedzy i potencjału: Promowanie edukacji i świadomości na temat zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich, zapewnianie szkoleń i możliwości budowania potencjału oraz dzielenie się najlepszymi praktykami między miastami i społecznościami.
Współpraca i partnerstwo: Współpraca między rządami, organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, przedsiębiorstwami i instytucjami międzynarodowymi ma kluczowe znaczenie dla mobilizacji zasobów, dzielenia się wiedzą i promowania innowacyjnych rozwiązań dla zrównoważonych miast i społeczności.
Monitorowanie i ocena: Regularne monitorowanie postępów, gromadzenie danych i ocena wpływu interwencji są niezbędne do śledzenia osiągania celów SDG 11, Zrównoważone miasta i społeczności i wprowadzania niezbędnych zmian w strategiach i politykach.

Podejmowanie działań

.

Jako jednostki mamy do odegrania znaczącą rolę w promowaniu SDG 11, Zrównoważone miasta i społeczności, który koncentruje się na zrównoważonych miastach i społecznościach. Rozumiejąc znaczenie tworzenia obszarów miejskich, które są integracyjne, bezpieczne, odporne i przyjazne dla środowiska, możemy podjąć działania, aby przyczynić się do osiągnięcia tego celu. Oto kilka praktycznych wskazówek i porad dla osób, które mogą wspierać SDG 11, Zrównoważone Miasta i Społeczności oraz wspierać zrównoważone miasta i społeczności. Dzięki naszym wspólnym wysiłkom możemy dokonać znaczącej zmiany w tworzeniu lepszej przyszłości dla wszystkich.

Oto kilka praktycznych wskazówek i porad dla osób indywidualnych, aby promować SDG11, Zrównoważone Miasta i Społeczności:

Współpraca z władzami lokalnymi: Zaangażuj się w inicjatywy władz lokalnych, uczestnicz w spotkaniach publicznych i wyrażaj swoje obawy i pomysły związane ze zrównoważonym rozwojem obszarów miejskich. Uczestnicz w procesach planowania społeczności i opowiadaj się za zrównoważoną polityką i praktykami.
Wspieraj transport publiczny i aktywny transport: W miarę możliwości korzystaj z systemów transportu publicznego, takich jak autobusy, tramwaje lub pociągi. Jeśli to możliwe, rozważ jazdę na rowerze lub chodzenie pieszo na krótszych dystansach. Zachęcanie i promowanie zrównoważonych środków transportu pomaga zmniejszyć natężenie ruchu i zanieczyszczenie powietrza w miastach.
Praktykuj efektywność energetyczną: Oszczędzaj energię w domu, używając energooszczędnych urządzeń, wyłączając światła i elektronikę, gdy nie są używane, oraz izolując dom, aby zmniejszyć zapotrzebowanie na ogrzewanie i chłodzenie. Obniżenie zużycia energii zmniejsza ogólny wpływ miast na środowisko.
Reduce, Reuse, and Recycle: Praktykuj zasadę 3R (reduce, reuse, and recycle), aby zminimalizować wytwarzanie odpadów. Wybieraj produkty wielokrotnego użytku, segreguj surowce wtórne i kompostuj odpady organiczne. Pomaga to zmniejszyć obciążenie składowisk odpadów i promuje gospodarkę o obiegu zamkniętym.
Wspieraj lokalne firmy i rolnictwo: Kupuj lokalnie produkowane towary i wspieraj lokalne firmy, aby wzmocnić lokalną gospodarkę i zmniejszyć emisję dwutlenku węgla związaną z transportem na duże odległości. Rozważ spożywanie większej ilości lokalnie pozyskiwanej i sezonowej żywności, aby wspierać zrównoważone praktyki rolnicze.

Edukacja i podnoszenie świadomości: Dziel się informacjami na temat SDG 11 oraz zrównoważonych miast i społeczności z przyjaciółmi, rodziną i współpracownikami. Korzystaj z platform mediów społecznościowych, organizuj lokalne wydarzenia lub dołączaj do grup społecznych, aby podnosić świadomość na temat znaczenia zrównoważonego rozwoju miast.
Zaangażuj się w zrównoważony projekt urbanistyczny: Jeśli masz możliwość uczestniczenia w projektach urbanistycznych lub renowacjach, opowiadaj się za zasadami zrównoważonego projektowania, takimi jak ekologiczne praktyki budowlane, energooszczędna infrastruktura i integracyjne przestrzenie publiczne.
Zastosuj praktyki oszczędzania wody: Oszczędzaj wodę w domu, naprawiając wycieki, używając wodooszczędnych urządzeń i praktykując odpowiedzialne korzystanie z wody. Promuj oszczędzanie wody w swojej społeczności poprzez organizowanie warsztatów i kampanii.
Promuj inkluzywność i równość społeczną: Popieraj przystępne cenowo inicjatywy mieszkaniowe, wspieraj organizacje działające na rzecz wyeliminowania bezdomności i promuj równość społeczną w rozwoju miast. Zachęcaj do różnorodnej reprezentacji i inkluzywnych procesów decyzyjnych w swojej społeczności.

Inspirująca praktyka: Strefy “wolne od samochodów” i “ograniczone dla samochodów” w kilku europejskich centrach miast

Miasta takie jak Amsterdam, Kopenhaga czy Oslo wdrożyły politykę i zmiany w infrastrukturze, aby dać pierwszeństwo pieszym, rowerzystom i transportowi publicznemu przed prywatnymi samochodami w centrach miast. Te strefy wolne od samochodów lub strefy ograniczonego ruchu samochodowego mają na celu stworzenie bezpieczniejszych, bardziej zrównoważonych i przyjaznych do życia środowisk miejskich.

Na przykład w Kopenhadze, w Danii, dzielnica Strøget jest dobrze znaną strefą wolną od samochodów. Składa się ona z sieci ulic dla pieszych, oferujących tętniące życiem i przyjemne doświadczenie dla pieszych. Strefa wolna od samochodów zachęca do chodzenia pieszo, jazdy na rowerze i korzystania z transportu publicznego, zmniejszając natężenie ruchu, zanieczyszczenie hałasem i emisję dwutlenku węgla. Promuje również interakcje społeczne, wspiera lokalne firmy i poprawia ogólną jakość życia w mieście.

Podobnie, Oslo w Norwegii poczyniło znaczące postępy w tworzeniu centrum miasta z ograniczonym ruchem samochodowym. Dzięki inicjatywie o nazwie “Oslo City Center Car-Free”, miasto wdrożyło strefę z ograniczonym dostępem dla prywatnych pojazdów. Wysiłki te mają na celu nadanie priorytetu pieszym, rowerzystom i transportowi publicznemu, tworząc bardziej zrównoważone i skoncentrowane na ludziach centrum miasta.

Powyższe przykłady z Europy podkreślają, w jaki sposób strefy wolne lub ograniczone dla samochodów mogą przekształcić obszary miejskie w zrównoważone i przyjazne dla pieszych środowiska. Pokazują one, że poprzez nadanie priorytetu aktywnemu transportowi i transportowi publicznemu, miasta mogą poprawić jakość powietrza, zmniejszyć zatory komunikacyjne i poprawić ogólną jakość życia w przestrzeni miejskiej. Praktyki te stanowią inspirację dla innych miast na całym świecie do ponownego przemyślenia swoich strategii transportowych i pracy na rzecz bardziej zrównoważonego i skoncentrowanego na ludziach planowania urbanistycznego.